tinevcb.reismee.nl

Hear Luna

Nadat ik Luna afgelopen maandag ontmoette moest ik haar verhaal wel neerschrijven. Hear Luna :

Luna is op dit moment 48 jaar. Ze is besneden op haar vijftiende. Dat is vrij laat naar de gewoonte van het dorp Babati waar ze is geboren en opgegroeid. Babati is Ă©Ă©n van de vele dorpen in de Manyara regio. De dorpen zijn doorgaans klein en de afstand tussen twee dorpen is groot. Elk dorp wordt bewoond door een andere stam maar Ă©Ă©n ding hebben ze allemaal gemeenschappelijk en dat zijn de wortels van een bepaalde cultuur. Een cultuur waarin meisjes en vrouwen onderdrukt worden, waar zij geen ontwikkeling waardig zijn. Als de ouders voldoende middelen hebben gaan de kinderen (zowel jongens als meisjes) wel naar de basisschool. Op hun twaalfde gaan jongens over naar de middelbare school. Meisjes echter, worden verondersteld om dan het schoolsysteem te verlaten en te trouwen. Rond die leeftijd worden ze besneden waarna ze beschouwd worden als echte vrouwen die klaar zijn om te trouwen. Klaar om te trouwen betekent dat de meisjes zwak genoeg zijn. Want zonder macht over hun eigen capaciteiten en zonder bron tot genot hebben de meisjes geen stem. De mannen determineren dus niet alleen het hele samenlevingsgebeuren, ze bepalen ook wat er met een vrouw als individu gebeurt. Vrouwen hebben geen enkel beslissingsrecht: niet over de grond of hun kinderen maar ook niet over hun eigen sociale, educatieve en psychologische ontwikkeling. Laat staan over de integriteit van hun lichaam. In deze dorpen weerklinkt alleen de stem van de man. De vrouw dient er als reproductiemachine. Ze is slechts een medium via dewelke een stam het nageslacht kan verzekeren. Hoe mannen desondanks genieten van deze machine is een ander verhaal.

Luna doorliep toch de eerste drie jaren van het secundair onderwijs. Het ritueel van vrouwenbesnijdenis is namelijk niet iets dat per individu geregeld wordt vanaf een bepaalde leeftijd. Ongeveer om de zes jaar wordt een hele generatie meisjes collectief gemutileerd. Wanneer Luna de basisschool afrondde zou het nog enkele jaren duren alvorens een nieuw ‘besnijdenisjaar’ zich aankondigde. In 1984 was het zover. Ze beeldt uit hoe ze in een positie gedwongen werd met haar armen en benen opengesperd. Ze blijft deze houding een tijdlang aannemen alsof ze het nog steeds niet kan vatten. Ze zit pas terug recht op haar stoel wanneer de serveerster ons komt vragen of we nog iets willen drinken. Met vochtige ogen grapt ze dat het leek alsof ze zou bevallen.  â€œOnly you don’t receive a miracle, you loose one”. Haar glimlach verdwijnt snel als ze verder vertelt. Twee forse vrouwen namen plaats op haar borst en haar benen terwijl ze haar ledematen vasthielden. Op deze manier kon de ‘cutter’ , altijd een vrouw trouwens, het werk doen. Haar clitoris werd met een scheermes verwijderd. Dit is de vrouwenbesnijdenis die in haar stam nog steeds gebruikelijk is. In andere stammen worden nog veel verdergaande vormen van genitale verminking uitgevoerd zoals het verwijderen van de binnenste en/of buitenste schaamlippen en het dichtnaaien van de vagina. Luna herinnert zich verder zeer weinig van wat zich heeft afgespeeld op dat moment. Ze was bewusteloos geraakt.

Nadat Luna ‘volwaardig vrouw’ was geworden ging haar vader op zoek naar een partner voor haar. In tussentijd kon ze thuis helpen in het huishouden. Het is trouwens nog steeds de traditie dat vrouwen gedwongen worden om te trouwen maar tegenwoordig zijn de meeste stammen hierin flexibel. Luna mocht ook zelf met een kandidaat op de proppen komen, mits de goedkeuring van haar vader. Maar Luna wou niet trouwen. Ze wou haar middelbare school afmaken in functie van haar droom om verpleegster te worden. Hierin vond ze de steun van haar moeder. Ook zij wenste een ander leven voor haar dochter. Gegeven het nulrecht van de vrouw kon Luna’s mama de school niet betalen. Pogingen hiertoe leidden steevast tot blauwe plekken of gebroken beenderen. Zelfs wanneer ze haar man vroeg naar haar eigen verdiende geld werden de klappen rijkelijk uitgedeeld. Men spreekt daar niet van ‘ons geld’ (ondanks dat de mannen er meestal niet veel doen en geregeld dronken thuiskomen). In het geheim ging Luna’s moeder ‘s nachts de koeien melken of armbandjes maken om iets te kunnen verkopen waarvan ze het geld kon sparen. Meermaals werd ze door haar man betrapt maar ze zou nooit opgeven. Luna spreekt over haar moeder met de grootste bewondering. In 1987 ging Luna’s moeder praten met haar broer, Luna’s nonkel, die dokter is. Zijn gezin was welvarend en alle kinderen konden er naar school. Ze hoopte om via deze weg haar dochter alsnog een kans te geven om te studeren. Luna was dan 18 jaar en leefde ondertussen al drie jaar thuis. Er kwam een overeenkomst. Luna kon in het gezin van haar nonkel wonen en werken als huismeid. Gratis uiteraard. Deze periode diende ter observatie. Haar familie wou nagaan of ze wel waardig genoeg was om te studeren. “I have the capacity. I have the capacity” bleef ze zichzelf elke dag motiveren. Ze verheft haar stem terwijl ze mij dit vertelt. "And I still have the capacity!". Er werd geen termijn op haar proeftijd geplakt. Ze zou het wel horen wanneer ze goed genoeg was, als ze al ooit goed genoeg zou zijn. Tijdens deze observatieperiode, die uiteindelijk nog eens drie jaar duurde, leerde ze zoveel mogelijk uit oude schoolboeken van haar jongere neefjes. In 1990 mocht ze eindelijk een opleiding verpleegkunde starten. Ondertussen had haar moeder voldoende gespaard om een deel van de opleiding te betalen. Met tranen in haar ogen vertelt ze hoe ze als verpleegster hoopt om anderen te helpen. Om te voorkomen dat andere meisjes en vrouwen een leven moeten leiden(/lijden) zoals zijzelf, haar moeder en duizenden andere vrouwen uit de afgelegen dorpen. Na een jaar studeren keerde ze terug naar Babati en kreeg haar vader te horen dat ze voor verpleegster studeerde. Hij was razend, zoekend naar de schuldige maar vooral naar de geldschieter. Luna loog dat haar opleiding gesponsord werd door vrijwilligers. In 1994 studeerde ze af als verpleegster en kon ze aan de slag in het ziekenhuis (het ziekenhuis waar ik in mijn eerdere post al over schreef). Van dat moment stortte ze elke maand geld naar haar ouders. Vader was plots heel trots. “Thank you, you are all that I have” citeert ze hem al spottend. Hij verkondigde in het hele dorp hoe fier hij was. Op zĂ­jn verwezenlijking. Hij was diegene met een succesvolle dochter die iets opbracht. Niets daarvan was uiteraard de verdienste van haar moeder. “You are all under my control” verzekerde hij hen. De rest van haar loon spaarde Luna om haar jongere zusjes naar de middelbare school te laten gaan, iets wat zijzelf nooit heeft kunnen afronden. Luna plaatste altijd een ander voor zichzelf, nu nog en daarvoor bewonder ik haar. In sneltempo krijg ik plots de rest van haar levensloop. Waar Luna eerst spreekt als kwetsbare maar uiterst gemotiveerde en krachtige vrouw wordt haar stem opnieuw brozer. Haar stem is als haar leven. Eerst zo opbouwend en krachtig tot ze precies een hoogtepunt bereikt waarna ze keihard en snel naar beneden valt. Ik moet moeite doen om door de tristesse heen haar woorden nog te horen. In 2006 ging ze als verpleegster werken in een ziekenhuis van de overheid. Ze deed daar veel meer dan alleen haar taken als verpleegster. Ik weet niet zo goed wat precies maar wat duidelijk is, is dat het voor haar belangrijk was. Iets meer dan 10 jaar lang deed ze uitstekend werk. Van haar loon hield ze amper iets over. Een deel ging nog steeds naar haar ouders, ze betaalde opleidingen voor haar zusjes en later voor haar eigen kinderen en met het overige geld heeft ze haar organisatie opgericht : DINKWA Women Development Organization ( DIWODEO). Ze wil vrouwen in de dorpen bewust maken van hun rechten. Ze wil een gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Ze wil de bevolking bewust maken van het belang van educatie voor jongens Ă©n meisjes. Ze wil het voordeel dat mannen in vrouwenbesnijdenis zien vertalen in het nadeel dat het niet alleen de meisjes maar ook de mannen zelf oplevert. Geen enkel individu zou het lichaam van een ander mogen aantasten, in welke vorm dan ook. Geen enkele vrouw zou haar zoon om toestemming moeten vragen om het huis dat ze zelf heeft gebouwd te bezitten. Geen enkel meisje zou moeten denken dat ze niet waardig is om zichzelf, in welke vorm dan ook te ontwikkelen. Dat is waarvoor Luna zich wil inzetten. Maar haar optimisme spat uiteen wanneer de nieuwe president beslist dat niemand nog voor de overheid mag werken zonder middelbaar diploma. Zonder pardon wordt ze ontslagen. Reeds een jaar staat ze elke week aan het loket met een nieuwe aanvraag. Ze heeft geen geld om zelf opnieuw naar school te gaan, al zou ze dat wel willen. En elke cent die ze toch bijeen kan rapen spaart ze om een jongere generatie een betere toekomst te geven. Ze wil de ketting doorbreken. Het minste wat ze voor zichzelf wil is om gehoord te worden. “I don’t know what you can do, I don’t expect much, but at least can you give me a voice?”. Dat is wat ik zal proberen.

Ondertussen heb ik Luna reeds verschillende keren gezien en hebben we al veel gesproken. Zij wil andere vrouwen een stem geven maar daarom moet zij eerst zelf gehoord worden. Hoe we samen iets proberen te doen, schrijf ik snel !

Reacties

Reacties

Kristine

Schrijnend en ontroerend!

Carinr

Waaw...wat een vrouw!

{{ reactie.poster_name }}

Reageer

Laat een reactie achter!

De volgende fout is opgetreden
  • {{ error }}
{{ reactieForm.errorMessage }}
Je reactie is opgeslagen!

Deze reis is mede mogelijk gemaakt door:

Travel Active